Paul Rem: Je plaats weten aan het hof

Op 22 mei gaf Paul Rem – conservator van Paleis het Loo – de boeiende lezing ‘Je plaats weten aan het Hof’ over stoelen met een bijzonder verhaal uit de collectie van Paleis Het Loo.

Plaats nemen op een stoel doet iedereen. Maar al eeuwen is in de paleizen het verschijnsel ‘zitten’ tijdens plechtigheden omgeven met ingewikkelde maar zinvolle gebruiken. Wie mag zitten en vooral waaróp, wordt bepaald door geschreven en ongeschreven regels. De lezing was een reis langs bijzondere stoelen uit de collectie van Paleis Het Loo. Van de trouwstoel van koningin Wilhelmina tot de troon van koning Willem-Alexander.

Over Paul Rem

Paul Rem (1962) is conservator van Paleis Het Loo. Hij studeerde kunstgeschiedenis en klassieke archeologie aan de VU in Amsterdam en promoveerde op dezelfde universiteit op een architectuurhistorisch onderwerp. Vanuit zijn expertise treedt hij op als keurmeester op grote kunst- en antiekbeurzen. Daarnaast is Rem host van diverse kunsthistorische en historische documentaires en verschijnt hij met regelmaat in tv-programma’s. Voor NPO 2 maakte hij een serie over Nederlandse bouwkunst en in samenwerking met Omroep MAX presenteert hij een podcast over de achtergrond van persoonlijkheden die voorkomen op internationale kunstwerken.
Paul Rem en zijn vrouw wonen in Hilversum.

De Tronen en Zetels van de Nederlandse Monarchie: Symbolen van Macht en Traditie

De Nederlandse monarchie kent een rijke geschiedenis, waarin symboliek en ceremonie een belangrijke rol spelen. Eén van de meest opvallende symbolen is de troon: de officiële zetel waarop de koning of koningin plaatsneemt bij staatsceremonies. Deze tronen, of beter gezegd ‘zetels van de monarchie’, zijn niet slechts meubelstukken – ze zijn beladen met historische, culturele en politieke betekenis. Paul Rem dook in deze lezing in de geschiedenis, het gebruik en de betekenis van deze bijzondere zetels.

De Troon in de Ridderzaal

De bekendste troon van Nederland bevindt zich in de Ridderzaal op het Binnenhof in Den Haag. Hier vindt jaarlijks op Prinsjesdag de Troonrede plaats, waarbij de koning of koningin zitting neemt op deze ceremoniële troon om het parlement toe te spreken.

De huidige troon werd vervaardigd in 1904 in opdracht van koningin Wilhelmina en is sindsdien meerdere keren aangepast en hergebruikt. De zetel is gemaakt van hout, verguld met bladgoud, en rijkelijk versierd met het rijkswapen, leeuwen en andere symbolen van koninklijke macht. Links en rechts van de troon staan stoelen voor andere leden van het Koninklijk Huis.

Hoewel de koning in theorie geen politieke macht heeft, symboliseert de troonrede het staatshoofd als verbindende figuur tussen regering en parlement. Het is een ceremoniële handeling die het begin markeert van het parlementaire jaar.

De Inhuldigingstroon in de Nieuwe Kerk

Een andere belangrijke zetel in de Nederlandse monarchie is de troon die wordt gebruikt bij de inhuldiging van een nieuwe koning of koningin. In tegenstelling tot sommige andere monarchieën kent Nederland geen kroning, maar een inhuldiging, waarbij de vorst de eed aflegt in aanwezigheid van de Staten-Generaal.

De inhuldiging vindt traditioneel plaats in de Nieuwe Kerk in Amsterdam. De troon die daarbij wordt gebruikt, is eenvoudiger van stijl dan de troon in de Ridderzaal, maar niet minder belangrijk. De zetel staat op een verhoogd podium, omgeven door historische objecten, zoals de Rijkszwaard en het Rijksappel. Deze troon benadrukt de plechtigheid en het constitutionele karakter van het koningschap.

Andere Koninklijke Zetels

Naast deze ceremoniële tronen zijn er ook andere zetels die tot het koninklijk domein behoren. In Paleis Noordeinde, het werkpaleis van de koning, en Paleis Huis ten Bosch, de officiële residentie, bevinden zich meerdere historische zetels die symbool staan voor het koninklijk gezag, vaak gebruikt bij ontvangst van ambassadeurs en staatsbezoeken.

Hoewel deze stoelen minder zichtbaar zijn voor het publiek, dragen ze bij aan het decorum van het koningshuis. Ze zijn vaak voorzien van het koninklijk monogram, met rijke stoffering in koninklijk blauw of rood.