Groot Larens Dictee voor één keer met AI

“Welkom in klas 2B van het Brinkhuis”, sprak Huub Zinkstok van Rotaryclub Laren-Blaricum de zaal toe. Er klonk gegniffel en veel deelnemers aan het Groot Larens Dictee donderdagavond waren vol verwachting. Na het uitdelen van pen, papier en een toelichting op de spelregels begon publiciste Elisabeth Lockhorn met het voorlezen.

Typisch Goois

Het dictee ging over de typische eigenschappen van mensen uit ’t Gooi en zat vol kleine en grote valkuilen. Want hoe schrijf je ook alweer ‘BN’ers, promiscuïteit, tot the point, gerenommeerde, nouveaux riches of fatbikes’?

Onthulling van de bron

Het was de eerste keer na zeven jaar afwezigheid dat het dictee werd gehouden en de organisatoren vroegen begrip voor het feit dat alles nog wat onwennig verliep, hetgeen de gezellige sfeer deze avond alleen ten goede kwam. Na het schrijven en per tafel elkaars dictee nakijken aan de hand van de geprojecteerde tekst volgde de onthulling.

Artificial Intelligence

Waren er misschien deelnemers die de schrijver van dit stuk meenden te herkennen? Het antwoord veroorzaakte veel geroezemoes in de zaal, de tekst was voor één keer gemaakt met behulp van artificial intelligence. De briefing luidde “Schrijf een dictee met lastige woorden van maximaal 400 woorden over de typische eigenschappen van mensen uit ‘t Gooi”. Binnen anderhalve minuut lag er een basistekst. Daar werden nog wat typische woorden aan toegevoegd, zoals ‘thulahagen’ (een conifeer) of ‘Frietboutique’.

Niemand spreekt meer Frans

De tekst werd voorgelegd aan de Larense neerlandica Margriet de Koning Gans, die aanvankelijk fulmineerde na de bekendmaking dat het van A.I. kwam. Een fragment uit haar commentaar:

“Het is niet zozeer een te eenvoudige, maar snobistische en beetje flauwe tekst. Er staan voor het hedendaagse publiek genoeg buitenlandse woorden in waar ze over kunnen struikelen. Dat is gemakkelijk scoren, want niemand spreekt meer Frans.

Het zou een leuk beginnetje zijn voor een les in 3 of 4 atheneum, om er eens gehakt van te maken. Allez (tegenwoordig gespeld als allee), veel plezier ermee en maak er een leuke avond. Liefs, Margriet”

Twee winnaars met slechts zes fouten

Dat een dictee nakijken ook geen sinecure is, bleek toen er gevraagd werd wie een tekst had nagekeken met 0, 1 of 2 fouten er geen hand omhoog ging. Daar was iemand die 3 fouten had opgemerkt, maar bij controle door de jury bleken het er tien te zijn.

Er was één winnaar met 7 fouten, Ellen Bron, docent Nederlands, goed voor een boek van de Blaricumsche boekhandel en er waren twee winnaars met 6 fouten, namelijk Herman Dukers, van het Team Verdraagzaamheid (van de ‘Hallo’-actie – een initiatief van Ineke Hilhorst) en Hermen van Putten van de Bibliotheek+ in Laren.

Zij kregen een boekenbon van € 50, beschikbaar gesteld door de Larense boekhandel en natuurlijk eeuwige roem voor de winnaars.

Aanmoedigingsprijs

Het team ‘Dienaren des Woords’ onder leiding van ds. Benedikte Bos kreeg een aanmoedigingsprijs, omdat ze bijna hadden gewonnen, in de vorm van een fles champagne waarmee de Rotaryclub geld inzamelt voor de Rollybus. Andere sponsors waren Cloetta (o.a. Red Band), dat de nodige versnaperingen beschikbaar stelde en de Hema, die de schrijfwaren leverde.

Goede doel

Het Groot Larens Dictee, mede georganiseerd door Rotaryclub Laren-Blaricum gaat van de opbrengst projecten helpen organiseren in het Brinkhuis om de laaggeletterdheid in de regio te bestrijden. Iedereen krijgt nu bijna een jaar de tijd om te oefenen voor de volgende editie.

Het Dictee

Mensen uit ’t Gooi staan vaak bekend om hun unieke en soms ietwat eigenzinnige karaktereigenschappen en om de vele in de radio- en televisiewereld actieve BN’ers.

Allereerst zijn de Gooiers vaak sociaal en charmant. Is de Gooise matras echt zo’n promiscuïteit bevorderende gemeenschap? Ze hechten veel waarde aan persoonlijke netwerken en zijn doorgaans goed in staat om relaties op te bouwen. Zij spreken geen steenkolenengels. Hun communicatiestijl is vaak direct, to the point, flamboyant, à l’ improviste, maar altijd met een vleugje finesse, wat hen aantrekkelijk maakt in conversaties.

Nochtans kan men ook een zekere mate van arrogantie opmerken. Deze zelfverzekerdheid komt voort uit hun vaak hoge sociale status, economische mogelijkheden en politieke geëngageerdheid. Dit kan leiden tot een bepaalde elitaire attitude, waarbij sommige Gooiers soms de indruk wekken dat ze zich boven anderen verheven voelen; de nouveaux riches. Het aantal op bakfietsen met kinderen rijdende nanny’s en fatbikes is in verhouding tot de rest van ons land exorbitant hoog, zoals ook het aantal Porsches, Maserati’s en luxueuze oldtimers.

Cultuur speelt ook een belangrijke rol in de identiteit van de Gooiers. Ze hebben vaak een sterke affiniteit met de kunsten en de creatieve sector. Niet voor niets staat het museum Singer Laren vaak in nationale belangstelling vanwege haar exposities, variërend van gouaches van Jan Toorop tot artefacten van gerenommeerde beeldhouwers, et cetera.

Deze belangstelling uit zich in hun steun voor lokale evenementen en initiatieven, zoals theaterproducties en kunstexposities.

Desondanks kan er een zekere ongeïnteresseerdheid zijn voor zaken die niet extravagant zijn, maar als plat of alledaags worden beschouwd. Soms lijken Gooiers zich te distantiëren van de minder prestigieuze aspecten van het leven, wat hen het imago kan geven van een beetje snobistisch. Een illuster voorbeeld is de recente naamswijziging van de Larense snackbar BEO in “de Frietboutique”.

Mensen in ’t Gooi zijn zich vaak terdege bewust van hun erfgoed en willen dit graag behouden. Dit uit zich in hun aandacht voor architectuur en natuur, met veel focus op het behouden van de pittoreske -veelal rietgedekte– villa’s en de schitterende imposante tuinen en hoge thujahagen die zo kenmerkend zijn voor de regio. En niet te vergeten de weidse blik over de prachtige heide.

Bovenstaand was de tekst van het Groot Larens Dictee op donderdag 21 november. Besloten werd de laatste, afsluitende alinea achterwege te laten, omdat het te lang ging duren.